5 04 2016
سربرداری کاکتوس ها و تکثیر غیر جنسی آنها
سربرداری کاکتوس ها
سربرداری معمولا عملیاتی است که بر روی درختان میوه و مرکبات به منظور اصطلاح، هرس و در برخی مواقع به منظور ایجاد یک تنش و شوک (برای افزایش میزان باردهی) در این گیاهان صورت می گیرد.
اما سربرداری ( سرزنی ) در گیاهانی همچون کاکتوس ها به چه منظور انجام میشود؟
برای پاسخ گویی به این سوال ابتدا توضیح مختصری در مورد تفاوت رشد ساقه های کاکتوسها و درختان میوه داده و سپس به آشنایی با سلول هایی که مسئول رشد و تکثیر در این گیاهان هستند میپردازیم:
همانطور که اکثر ما میدانیم، گیاهانی همچون درختان مرکبات در کنار شاخه های اصلی خود شاخه هایی همچون شاخه های فرعی، نرکها، شاخه های پیشاهنگی و… دارند که در مقابل این گیاهان، گیاهانی همچون کاکتوس ها، وجود دارند که تمام رشدشان به یک ساقه یا همان تنه اصلی معطوف شده است، از جمله خصوصیات این قسمت وجود یک منطقه بعنوان منطقه پیش رونده یا راسی، و چندین آرئول بر روی آن می باشد.
آرئولها در کاکتوسها منبع ذخیره انرژی می باشند و همچون گره های ساقه درختان قدرت بالقوه ای به منظور ایجاد شاخه و یا غنچه های گل را دارند؛ به عبارت دیگر آرئولها به تناسب شرایط گیاه هم پتانسیل فعال نمودن مریستم های زایشی (ایجاد غنچه و گل) و هم مریستم های رویشی (ایجاد یک ساقه جدید با خصوصیات گیاه اصلی) را دارند.
نکته دیگر آن که برخی اوقات اگر مریستم های راسی گیاه که مسئولیت رشد طولی در گیاه را برعهده دارند بنا بر هر علتی (حملات قارچی، بریده و زخمی شدن و…) از بین برود یا دچار نقص شود، گیاه بمنظور حفظ بقا و همچنین ادامه رشد به مناطقی از تنه خود که قدرت ایجاد ساقه و شاخه جدید را دارد فرمان می دهد تا شاخه جدید بزند، در درختان این شاخه زنی از محل گره های موجود در سطح ساقه و در کاکتوسها از قسمت آرئولها اتفاق میوفتند.
یعنی اگر قسمت راسی کاکتوسی را همچون عکس زیر قطع نماییم از قسمت آرئولهای گیاه به مرور زمان جوانه هایی را شاهد خواهیم بود که این جوانه ها به مرور زمان تبدیل به قلمه ای از این گیاه می شوند.
سربرداری کاکتوس ها و تکثیر غیر جنسیی آنها
سربرداری کاکتوس ها-(تصویر ۱:سربرداری یک کاکتوس ستونی و آغاز جوانه زنی از قسمت آرئول)
سربرداری کاکتوس ها – (تصویر ۲: رشد جوانه های کاکتوس سربرداری شده )
معمولا از این روش به منظور تکثیر غیر جنسی در کاکتوس ها استفاده می شود.
اما آیا این روش برای کاکتوس های گرد همچون اچینو گروزنی، آستروفیتوم ها و… نیز کاربرد دارد یا فقط در کاکتوسهای ستونی میتوان از این روش استفاده نمود؟
باید گفت که بر اساس مطالب ابتدایی گفته شده در بالا و قدرت بالقوه موجود در آرئولها میتوانیم از این روش جهت تکثیر غیر جنسی کاکتوسهای گرد نیز همچون تصویر زیر استفاده نماییم.
سربرداری کاکتوس ها – (تصویر ۳: سربرداری در کاکتوس های گرد و تکثیر آنها)
سربرداری کاکتوس ها و تکثیر غیر جنسیی آنها
چند نکته مهم:
- همیشه توجه داشته باشید که در حین سربرداری از کاکتوسها ابزار برش حتما استریل و ضد عفونی شده باشند.
- سعی کنید کاکتوس سربرداری شده را در محیطی که جریان هوا وجود داشته، پر نور اما خنک بوده و تا حد امکان کمترین میزان گرد و غبار را دارد، نگهداری کنید. البته پس از پینه بستن محل زخم میتوانید گیاه را به مکان قبلی خود باز گردانید.
- به منظور جلوگیری از حملات قارچی از مواد گوگردی و یا پودر دارچین و زنجبیل در محل زخم استفاده نمایید.
- فصل مناسب به منظور سربرداری معمولا اواسط تا اواخر بهار می باشد.(زمانی که دما بین ۲۳-۲۹ درجه سانتی گراد است)
- انجام عملیات سربرداری بر روی گیاهان کوچک توصیه نمیگردد. (کاکتوسهای ستونی حداقل پانزده سانت ارتفاع و کاکتوسهای گرد حداقل ده سانت قطر داشته باشند)
آنچه که بایددر مورد نگهداری ساکولنت ها بدانید هورمون رشد کاکتوس چیست؟
بازهم تجربه شماکاملا سازنده بود..اتفاقایه کاکتوس ستونی دارم که دیگه وقت سربریدن اونه..بازهم
سپاسگذارم
انشاالله که بخوبی کاکتوستون جوانه بزنه
سلام ممنون از به اشتراک گذاشتن تجربیات ارزندتون🙏۱ سوال هم داشتم لطفاً پاسخ دهید،بنده همین مراحل سربرداریرو روی ۲نمونه کاکتوس گردبا کاتر استریل شده انجام دادم چون کمبود نور باعث شده بود حالتشون لوزی و کشیده شود و دیگر گرد نباشند، ولی جفتشون بعداز ۲روز حالت ژله ای پیدا کردن و از بین رفتن،بنظر شما از سن کم آنها میتواند باشد چون قطر آنها ۵،۶ سانت بودن؟علت چه بوده جناب مهندس؟
سلام ممنون از راهنمایی هاتون
فقط میشه در مورد لیموفیلیا نوع سربرداریش توضیح بدید ممنون میشم
ببخشید میشه اسم کاکتوس هایی که به روش سرزنی تکثیر میشن هم بزارین
جناب رحیمی تقریبا اکثر کاکتوس هارو میشه به این روش تکثیر کرد
سلام وقت بخیر میخواستم بدونم بعد از سر زنی روی گیاه پایه که سرزنی شده چه چیزی پوشش بدیم تا هوا نکشه اصلا نیاز به این کار هست ممنونم
سلام.من یه کاکتوس سیلندریکا دارم پارسال بهار سرزنی کردم اما دوشاخه نشد و به همون رشدش ادامه داد علتش چیه؟
سلام چ اقدامی باید انجام بدیم که بعد از سر زنی کاکتوس خیاری چند شاخه بشه و فقط یک جوانه نشه